Nhà phố, nhà cao tầng ngày càng hiện lên như “nấm” với các tiêu chí ngày một gắt gao cả về thẩm mỹ và chất lượng công trình. Vậy các nhà thầu, các kiến kiến trúc sư có nguyên lí thiết kế nhà cao tầng gì? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết này cùng Thành An.
Tiêu chuẩn pháp lý nhà cao tầng
Tại Việt Nam, các công trình nhà cao tầng phải tuân thủ hàng loạt quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định pháp luật, cụ thể gồm:
-
Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020) – quy định tổng thể về hoạt động đầu tư xây dựng.
-
QCVN 03:2021/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phân loại, phân cấp công trình xây dựng.
-
QCVN 06:2022/BXD – Quy chuẩn quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình.
-
TCVN 4451:2012 – Tiêu chuẩn thiết kế nhà ở cao tầng.
-
TCVN 2622:1995 – Phòng cháy chống cháy cho nhà và công trình.
Ngoài ra, các địa phương còn có những yêu cầu riêng tùy theo quy hoạch, điều kiện tự nhiên và hạ tầng kỹ thuật khu vực.
Nguyên lý thiết kế nhà cao tầng
Thiết kế nhà cao tầng không chỉ là bài toán về không gian mà còn là hệ thống nguyên lý kỹ thuật chặt chẽ nhằm đảm bảo an toàn. Mỗi chi tiết từ tầng hầm đến thang máy đều phải được tính toán cẩn trọng để đáp ứng yêu cầu đặc thù của công trình cao tầng.
Tầng hầm & bãi đỗ xe
Tầng hầm là yếu tố thường gặp ở các công trình cao tầng và ngày càng phổ biến trong thiết kế nhà phố hiện đại, đặc biệt tại đô thị đông đúc. Việc bố trí tầng hầm hoặc bãi đỗ xe cần đáp ứng:
-
Diện tích đủ dùng, lối lên xuống hợp lý, độ dốc tối đa không vượt quá 20% theo quy chuẩn.
-
Hệ thống thông gió, chống thấm và thoát nước tốt để tránh ngập úng, ẩm mốc.
-
Chiều cao tầng hầm tối thiểu 2,2m, đảm bảo phương tiện lưu thông an toàn.
Lối thoát hiểm an toàn
Với nhà cao tầng, lối thoát hiểm là bắt buộc và phải tuân thủ theo QCVN 06:2022/BXD, bao gồm:
-
Tối thiểu hai lối thoát ở mỗi tầng.
-
Cầu thang thoát hiểm riêng biệt, có tường và cửa chống cháy.
Đối với nhà phố, đặc biệt là nhà ống hẹp bề ngang, cần có giải pháp mở rộng lối thoát hiểm phía sau nhà, giếng trời hoặc cửa mái, đồng thời sử dụng vật liệu ít cháy để hạn chế rủi ro.
Hệ thống điện
Hệ thống điện phải được thiết kế khoa học, dễ kiểm soát và đảm bảo an toàn tuyệt đối. Nguyên tắc chung cho cả nhà phố và nhà cao tầng:
-
Tách riêng các đường điện chiếu sáng, ổ cắm, thiết bị tải nặng.
-
Sử dụng thiết bị điện đạt tiêu chuẩn, có bảo vệ chống quá tải, rò rỉ.
-
Nhà cao tầng cần có thêm máy phát dự phòng và hệ thống điều khiển tập trung.
Cấp thoát nước
Thiết kế hệ thống cấp thoát nước cần tuân thủ nguyên lý trọng lực, kết hợp với bơm tăng áp (đối với nhà cao tầng) để đảm bảo lưu lượng ổn định. Một số nguyên tắc cần đảm bảo:
-
Phân chia rõ hệ thống nước sinh hoạt và nước mưa.
-
Hệ thống thoát nước phải có bẫy mùi và đường ống đủ độ dốc.
-
Nhà phố nên bố trí bể chứa nước và bể phốt riêng biệt, dễ bảo trì.
PCCC công trình
Phòng cháy chữa cháy là tiêu chí bắt buộc trong thiết kế, đặc biệt với nhà cao tầng. Các yêu cầu cơ bản:
-
Hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động (sprinkler) với nhà cao tầng.
-
Trang bị bình chữa cháy, đèn exit, và sử dụng vật liệu chống cháy ở những khu vực có nguy cơ cao.
-
Nhà phố cần có lối thoát hiểm rõ ràng, không bị chắn kín bởi cửa sắt hay tường ngăn.
Thang máy
Đối với nhà cao tầng, thang máy là hạ tầng bắt buộc và phải được thiết kế theo tiêu chuẩn TCVN 6395:2008:
-
Số lượng, tốc độ, và tải trọng phù hợp với mật độ người sử dụng.
-
Ít nhất một thang máy cứu hộ với nguồn điện riêng.
Với nhà phố nhiều tầng (4–6 tầng), việc lắp đặt thang máy gia đình mini đang trở thành xu hướng, giúp nâng cao tiện nghi và tăng giá trị công trình.
Lan can an toàn
Lan can ở cầu thang, ban công, sân thượng cần đảm bảo:
-
Chiều cao tối thiểu 1,1m cho nhà phố và 1,4m cho nhà cao tầng.
-
Vật liệu chắc chắn, chống gãy, chịu lực tốt.
-
Khoảng hở không vượt quá 10cm để tránh nguy hiểm, đặc biệt với trẻ nhỏ.
Chống sét công trình
Cả nhà cao tầng và nhà phố đều nên được trang bị hệ thống chống sét. Đặc biệt là ở khu vực thường có dông sét. Hệ thống gồm:
-
Kim thu sét lắp đặt ở mái.
-
Dây dẫn sét và cọc tiếp địa.
-
Bảo vệ chống xung sét cho thiết bị điện trong nhà.
Kết luận & khuyến nghị
Thiết kế nhà phố hay nhà cao tầng cần được thực hiện bài bản ngay từ đầu, không chỉ để đảm bảo kỹ thuật mà quan trọng hơn là bảo vệ an toàn cho người ở, tránh rủi ro pháp lý và thiệt hại tài chính trong quá trình sử dụng hoặc kinh doanh cho thuê. Đầu tư đúng từ khâu thiết kế là cách chủ động để tiết kiệm chi phí sửa chữa sau này và duy trì giá trị lâu dài cho bất động sản.
Khuyến nghị dành cho chủ đầu tư và người xây nhà:
– Nhận tư vấn từ các đơn vị thiết kế, kỹ thuật có chứng chỉ hành nghề.
– Cập nhật các quy chuẩn mới nhất từ Bộ Xây dựng, Bộ Công an liên quan đến an toàn công trình.
